Aktualizowano 16 marca 2024
Zęby, podobnie jak inne części naszego organizmu, podatne są na zużycie. Wynikiem takiego procesu jest demineralizacja, prowadząca do próchnicy. Ale możemy temu przeciwdziałać przez – remineralizacje, czyli proces naturalnej regeneracji zębów, który zachodzi dzięki specjalnym substancjom (a dokładniej to proces odkładania jonów wapnia i fosforanów w pustych przestrzeniach krystalicznych w zdemineralizowanym szkliwie, wytwarzając przyrost mineralny netto i zapobiegając wczesnej progresji zmian szkliwa).
Jakie to substancje?
1. Fluorki
Fluorki są jednymi z najpopularniejszych środków remineralizujących zęby. Fluor zatrzymuje rozpad szkliwa, sprzyja remineralizacji rozwijających się ubytków, zakłóca rozwój i działanie mikroorganizmów płytki nazębnej oraz modyfikuje kształt zębów. Pasty do zębów zawierające fluor są uważane za skuteczny sposób powstrzymania demineralizacji szkliwa.
2. Remineralizujące środki nie zawierające fluoru
Istnieje wiele środków remineralizujących, które nie zawierają fluoru. Należą do nich m.in.:
2.1 Związki fosforanu wapnia
Fosforan wapnia jest kluczowym składnikiem w procesie remineralizacji. Może działać jako niezależny środek remineralizujący lub może być stosowany w połączeniu z fluorami, co daje synergiczny efekt.
2.1.a Fosfopeptyd kazeiny – amorficzny fosforan wapnia (CPP-ACP)
Fosfopeptyd kazeiny – amorficzny fosforan wapnia (CPP-ACP) wprowadzono jako środek remineralizujący w 1998 roku. CPP-ACP utrzymuje jony fluoru w roztworze, zwiększając skuteczność fluoru jako środka remineralizującego.
2.1.b Amorficzny fosforan wapnia
Amorficzny fosforan wapnia (ACP) jest techniką wymagającą dwufazowej metody dostarczania. Siarczan wapnia i fosforan dipotasowy są dwiema solami, które są obecnie wykorzystywane jako źródła wapnia i fosforu. ACP został po raz pierwszy dodany do pasty do zębów w 1999 roku.
2.1.c Krzemian wapniowo-sodowy (szkło bioaktywne)
Szkło bioaktywne, znane również jako krzemian wapniowo-sodowy, jest materiałem, który uwalnia jony sodu, wapnia i fosforu do śliny, które są niezbędne do procesu remineralizacji zębów. Bioaktywne szkło jest sprzedawane pod nazwą NovaMin.
2.1.d Fosforan trójwapniowy
Fosforan trójwapniowy, nowszy środek remineralizujący, posiada strukturalne podobieństwo do hydroksyapatytu szkliwa zębów. Wchodzi on w kontakt z powierzchnią zęba i jest nawilżany przez ślinę, co umożliwia wchłanianie wapnia.
2.1.e Dihydrat fosforanu dwuwapniowego (DCPD)
Dihydrat fosforanu dwuwapniowego (DCPD) jest prekursorem apatytu, który w obecności fluoru łatwo przekształca się we fluorapatyt.
2.1.f Jon trimetafosforanowy
Jon trimetafosforanowy (TMP) działa poprzez przyleganie do powierzchni szkliwa, zapewniając powłokę barierową, która wstępnie zapobiega lub opóźnia interakcje między powierzchnią kryształu a jego płynnym środowiskiem.
3. Nanomateriały
Nanomateriały mają ogromne zastosowanie w dziedzinie remineralizacji zębów. Wśród nich znajdują się nanocząstki fluorku wapnia, nanomateriały na bazie fosforanu wapnia, nanohydroksyapatyt, nanocząsteczki ACP oraz nanobioaktywne materiały szklane.
3.1.a Nanocząstki fluorku wapnia
Wypełniacze nieorganiczne, takie jak kompozyty żywiczne, które uwalniają jony wapnia, fosforanu i fluoru, są często uzupełniane nanocząsteczkami w materiałach wypełniających w celu remineralizacji twardych tkanek zęba.
3.1.b Nanomateriały na bazie fosforanu wapnia
Nanomateriały na bazie fosforanu wapnia zawierają nanocząsteczki HAP, TCP i ACP jako źródła uwalniające jony wapnia/fosforanu i zwiększające przesycenie HAP w zmianach próchnicowych.
3.1.c Nanohydroksyapatyt
Nanohydroksyapatyt (n-HAP) jest jednym z najbardziej biokompatybilnych i bioaktywnych materiałów, który wykazuje niezwykły wzrost popularności w stomatologii. Może on zastępować naturalny składnik mineralny szkliwa w celu fizjologicznej naprawy szkliwa.
3.1.d Nanocząsteczki ACP
Nanocząsteczki ACP są maleńkimi, sferoidalnymi cząstkami o wymiarach nanoskopowych (40-100 nm). Żywice kompozytowe, cementy jonomerowe i kleje zawierają nanocząstki ACP jako źródło jonów wapnia i fosforanu.
3.1.e Nanobioaktywne materiały szklane
Nanobioaktywne materiały szklane, zwiększają odporność zębiny na kwasy i sprzyjają tworzeniu się minerałów na jej powierzchni.
4. Samoorganizujący się peptyd
Terapie stomatologiczne mają ogromny potencjał wynikający z ostatnich postępów w inżynierii tkankowej, naukach materiałowych i badaniach nad komórkami macierzystymi. Samoorganizujące się peptydy tworzą dobrze zdefiniowane hierarchiczne trójwymiarowe rusztowania fibrylarne, zapewniając nową generację dobrze zdefiniowanych biopolimerów o różnorodnych możliwych zastosowaniach.
4.1 Remineralizacja indukowana polem elektrycznym
Dzięki zastosowaniu elektroforezy przy braku fosforanów wapnia i ich analogów, technologia ta była w stanie remineralizować w pełni zdemineralizowaną macierz kolagenu zębiny i skrócić czas mineralizacji.
4.2 Wodorowęglan argininy
Aminokwas wodorowęglan argininy zawiera granulki węglanu wapnia i może przylegać do powierzchni min Podczas gdy uwalnianie węglanu może powodować umiarkowany lokalny wzrost pH, gdy węglan wapnia rozpuszcza się, uwalniany wapń jest dostępny do remineralizacji minerału.
5. Inne środki remineralizujące
5.1 Ksylitol, Erytrytol, Sorbitol
Ksylitol, niefermentujący alkohol cukrowy, jest wytwarzany z drewna liściastego o wysokiej zawartości ksylanu, takiego jak drewno brzozowe i bukowe. Ksylitol ma działanie przeciwpróchnicze poprzez inaktywację S. mutans i hamowanie produkcji kwasów i polisacharydów w płytce nazębnej.
Erytrytol, naturalnie występuje w niewielkich ilościach w wielu owocach, w niektórych porostach, wodorostach i w czerwonym winie. Erytrytol nie może być metabolizowany przez bakterie jamy ustnej, dzięki czemu nie przyczynia się do próchnicy. Ponadto erytrytol, podobnie jak ksylitol, działa przeciwbakteryjnie przeciwko bakteriom paciorkowców, redukuje płytkę nazębną i może chronić przed próchnicą.
Sorbitol, wytwarzany ze skrobi ziemniaczanej, ale występuje również, na przykład w jabłkach, gruszkach, brzoskwiniach i suszonych śliwkach. Często stosowany w dietetycznych produktach spożywczych (w tym napojach dietetycznych i lodach), miętówkach, syropach na kaszel i gumie do żucia bez cukru. Większość bakterii nie może wykorzystać sorbitolu jako źródła energii, ale może on być powoli fermentowany w jamie ustnej przez Streptococcus mutans, bakterię powodującą próchnicę zębów.
5.2 Ekstrakt z pestek winogron
Proantocyjanidyna (PA), rodzaj polifenolu, jest obecna w ekstrakcie z pestek winogron. Proantocyjanidyna działa poprzez spowalnianie transformacji kolagenu rozpuszczalnego w nierozpuszczalny.
5.3 Hesperydyna
Hesperydyna, flawonoglukozyd, została wyizolowana z białych wewnętrznych skórek pomarańczy. Powoduje on remineralizację poprzez interakcję z macierzą kolagenową.
5.4 Roztwór z jogurtu
Przylegając do powierzchni szkliwa, białka mleka zapobiegają demineralizacji szkliwa. Jogurt uwalnia jony wapnia w kwaśnym pH, wspomagając remineralizację szkliwa.
5.5 Ekstrakt z liści Psidium Cattleianum
Ekstrakt z liści Psidium cattleianum zwiększa remineralizację szkliwa poprzez zwiększenie mikrotwardości. Flawonoidy są głównymi substancjami czynnymi występującymi w P. cattleianum. Działanie ekstraktu z liści P. cattleianum polega na hamowaniu ekspresji białek zaangażowanych w ogólny metabolizm, w szczególności metabolizm węglowodanów w błonach biologicznych S. mutans.
6. Gdzie kupić środki remineralizujące zęby
Środki remineralizujące zęby są powszechnie dostępne w aptekach, sklepach z artykułami dla zdrowia i urody oraz online. Jeśli jesteś zainteresowany użyciem środków remineralizujących zęby, ważne jest, aby skonsultować się z dentystą lub innym specjalistą ds. zdrowia jamy ustnej. Mogą oni dostarczyć Ci więcej informacji na temat różnych środków i pomóc Ci określić, które z nich mogą być dla Ciebie najbardziej korzystne.
7. Najczęściej zadawane pytania
Czy środki remineralizujące zęby są bezpieczne?
Tak, większość środków remineralizujących zęby jest bezpieczna do stosowania. Jednak zawsze ważne jest, aby skonsultować się z dentystą lub innym specjalistą ds. zdrowia jamy ustnej przed rozpoczęciem nowej rutyny pielęgnacji jamy ustnej.
Czy mogę używać środków remineralizujących zęby, jeśli mam wypełnienia lub korony?
Tak, większość środków remineralizujących zęby można bezpiecznie stosować, nawet jeśli masz wypełnienia lub korony. Jednak zawsze warto skonsultować się z dentystą, aby upewnić się, że dany produkt jest dla Ciebie odpowiedni.
Czy środki remineralizujące zęby są skuteczne?
Tak, wiele badań pokazuje, że środki remineralizujące zęby mogą być skuteczne w zapobieganiu demineralizacji zębów i wspomaganiu procesu remineralizacji. Jednak skuteczność może różnić się w zależności od indywidualnych czynników, takich jak dieta, nawyki higieny jamy ustnej i ogólne zdrowie.
Czy mogę używać środków remineralizujących zęby, jeśli jestem w ciąży?
Tak, większość środków remineralizujących zęby jest bezpieczna do stosowania podczas ciąży. Jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dentystą, aby upewnić się, że dany produkt jest dla Ciebie odpowiedni.
Stosowanie w praktyce remineralizujących środków, wymaga starannego planowania i monitorowania. Wymaga to zaangażowania, a także dokładnego zrozumienia procesu demineralizacji i remineralizacji zębów. Mimo postępów w tej dziedzinie, istnieje wiele wyzwań związanych z ich efektywnym stosowaniem. Te wyzwania obejmują przede wszystkim konieczność dalszych badań, które pozwolą na lepsze zrozumienie ich skuteczności.
